هر فردی باید قبل از ازدواج، از بسیاری حقوق و مسئولیت‌های ناشی از ازدواج و برهم خوردن آن، برای خود، همسر و فرزندان‌اش آگاهی داشته باشد.
در شرایطی که زوجین از یکدیگر جدا شوند، قوانین خانواده استان در مورد تقسیم اموال مشترک اعمال می‌شود.
همچنین حقوق و مسئولیت‌هایی برای حمایت مالی از همسر و فرزندان نیز بعد از برهم خوردن ازدواج وجود دارد. اگر شما نمی‌خواهید هریک از قوانین استانی بر ازدواج شما حاکم شود، می‌توانید یک قرارداد ازدواج با همسر خود منعقد کنید. قراردادهای ازدواج به زوجین اجازه می‌دهد که به شرایط دلخواه خود متعهد شوند. البته استثنائاتی بر این آزادی در مورد فرزندان حاصل از ازدواج و محل سکونت مشترک زوجین وجود دارد.
قراردادهای ازدواج
و
رابطه‌های عرفی
در استان انتاریو مراسم ازدواج می‌تواند به شکل مراسم قانونی (رسمی) یا مذهبی صورت گیرد. زمانی که شما ازدواج می‌کنید قانون ازدواج شما را یک مشارکت اقتصادی مساوی محسوب می‌کند. اگر ازدواج شما خاتمه یابد اموالی که در مدت زندگی مشترک کسب کرده‌اید یا افزایش قیمت اموالی که در موقع ازدواج با خود آورده‌اید بین شما و همسرتان تقسیم می‌شود. البته استثنائاتی بر این قانون وجود دارد. همچنین قانون حق استفاده مساوی از منزل مسکونی مشترک را برای شما و همسرتان قائل است. اگر شما تصمیم به جدائی دارید این شما هستید که تصمیم می‌گیرید تا حق استفاده از منزل به چه کسی تعلق می‌گیرد. قانون خانواده انتاریو، ممکن است شما و فرزند یا فرزندانتان را محق به حمایت مالی بعد از خاتمه ازدواج بداند.
اگر زن و شوهر حکم قانون را مناسب شرایط و روابط خود نیابند، آنها می‌توانند در قالب یک قرارداد ازدواج هر شرطی را که مناسب می‌دانند قرار دهند و متعهد به آن شوند. قرار داد ازدواج مدرک قانونی بسیار مهمی است که باید با دقت بسیار در مورد آن تصمیم گیری کرد. حتما قبل از امضا کردن قرارداد ازدواج با یک وکیل مشورت و مدارک و اطلاعات مالی را رد و بدل کنید.
قراردادهای قبل از ازدواج از انواع قراردادهای خانوادگی هستند. این نوع از قرارداد می تواند شامل توافق طرفین در مورد امور مالی، تقسیم اموال، میزان حمایت مالی و موارد مشابه باشد. قرارداد ازدواج که بر اساس ادیان مختلف تنظیم شده‌اند در کانادا نیز به عنوان قرارداد ازدواج پذیرفته می‌شود، اگر این عقد به امضای طرفین در حضور شاهد رسیده باشد. در عقد ازدواج می‌توان شرایط تقسیم اموال و سهم طرفین را مطرح نمود. ولی هر ماده‌ای در رابطه با حضانت کودکان باطل است و قابل اجرا نیست. برای مثال قوانین ادیان مختلف در مورد حضانت که هر یک از طرفین را از سرپرستی کودک محروم می‌کند باطل است.
در قرارداد ازدواج شما می‌توانید انتظاراتتان را نیز از یکدیگر مطرح نموده و تمام دارایی‌هایتان را که وارد رابطه ازدواج می‌کنید به روی کاغذ بیاورید و دقیقا مشخص کنید که ارزش آنها چه قدر وچه کسی صاحب آنها است. همینطور شما این حق را دارید که مشخص کنید این دارایی‌ها بعد از خاتمه ازدواج به چه شکل تقسیم شود. شما موظف به تقسیم برابر اموالتان نیستید. در قرارداد ازدواج می‌توان توافق کرد که در صورت جدایی به چه شکل همسرتان را حمایت می‌کنید. می‌توانید حتی در مورد تحصیلات و مذهب فرزند یا فرزندانتان که هنوز به دنیا نیامده‌اند هم در قرارداد ازدواج صحبت و برنامه ریزی کنید.
مواردی وجود دارد که قانونا نمی‌توان در قرارداد ازدواج ذکر کرد. برای مثال شما نباید در مورد حضانت و دسترسی به کودکان بعد از فروپاشی ازدواج از قبل تعهدی را قبول کنید و همچنین نباید بر خلاف قانون که حکم می‌کند «هر یک از زوجین حق مساوی برای زندگی در محل سکونتشان را دارند» توافق کنید. برای منعقد کردن قراداد، حتی می‌توانید بعد از ازدواج اقدام کنید. قرادادهای مربوط به ازدواج باید به صورت کتبی باشند و حتما در حضور یک شاهد امضا شوند. شاهد نیز باید قرارداد را امضا کند.
اموالی که قبل از ازدواج به شما تعلق دارند، در صورت وقوع طلاق همچنان متعلق به شما خواهند ماند. همسر شما حق و ادعایی نسبت به آنها نخواهد داشت. البته در صورتی که ارزش اموال بعد از ازدواج بیشتر شود، همسر شما از این افزایش قیمت سهم خواهد برد. در قرارداد مربوط به ازدواج خود می‌توانید ذکر کنید که هر یک از اموال شما و افزایش قیمت آنها در صورت وقوع طلاق متعلق به شما خواهد بود و همسرتان سهمی در آنها ندارد.
ممکن است شما ازدواج نکرده باشید اما برای مدت مشخصی با فردی زندگی مشترک داشته اید که به آن رابطه عرفی (Common Law Partner) می‌گویند. در این نوع رابطه نیز حقوق و وظایفی نسبت به طرفین وجود دارد. این وظایف برابر با حقوق زوجین نیست و هر یک از اموال منقول یا غیر منقول که توسط هر یک از طرفین خریداری شده باشد در مالکیت همان طرف باقی خواهد ماند. همچنین در رابطه عرفی هیچ یک از طرفین نسبت به افزایش قیمت اموال دیگری سهمی نخواهد داشت. اگر یکی از طرفین برای خرید مالی که طرف دیگر مالکیتش را دارد مشارکت کرده باشد، ممکن است تنها حقی نسبت به میزان مشارکت خود داشته باشد. اگر طرف دیگر قبول نکند که سهم او را بپردازد، طرف مدعی باید برای اثبات مشارکت خود به دادگاه مراجعه کند.
پس از اتمام یک رابطه عرفی، اگر یکی از طرفین، تمکن مالی کافی نداشته باشد، آن طرف می‌تواند تقاضای حمایت مالی کند؛ در صورتی که دو طرف حداقل سه سال با هم زندگی کرده باشند و یا فرزندی داشته باشند احتمال اینکه این تقاضا مورد قبول واقع شود بسیار زیاد است. در صورت مخالفت طرف دیگر، فرد متقاضی برای حمایت مالی، می‌تواند به دادگاه مراجعه نماید.
در صورتی که طرفین در رابطه عرفی دارای فرزندانی داشته باشند، این فرزندان نیز به مانند فرزندان حاصل از یک ازدواج از حقوق یکسان برخوردارند. فرزندان این رابطه حقوق مساوی با فرزندان حاصل از یک ازدواج برای حمایت از طرف پدر با مادر خود بهره‌مند می‌شوند. حتی اگر یک طرف با فرزند طرف دیگر مانند فرزند خود رفتار کرده باشد، صاحب فرزند می‌تواند تقاضای حمایت مالی برای فرزند خود نماید و در صورت مخالفت طرف مقابل، می‌تواند از قاضی درخواست صدور حکم حمایت مالی را کند. به عنوان قسمتی از این حمایت، طرفی که صاحب فرزند است می‌تواند از دادگاه تقاضا کند که در خانه‌ای که بصورت مشترک در آن زندگی می‌کرده‌اند سکونت نماید، حتی اگر او مالکیتی نسبت به آن خانه ندارد و یا اگر اسم او به عنوان مستأجر ذکر نشده است. در این مورد بین طرفین یک ازدواج که به طور قانونی حق مساوی برای سکونت در منزل‌شان را دارند و طرفین یک رابطه عرفی تفاوت وجود دارد. در رابطه عرفی در صورتی که حکمی برای حمایت از طرفی که مالکیت خانه را ندارد صادر نشود، او حقی برای سکونت در آن خانه در صورت پایان این رابطه را نخواهد داشت.
البته باید توجه داشت که طرفین این رابطه می‌توانند برای حمایت از حقوق خود «قرارداد رابطه عرفی» امضا نمایند. در این قرارداد می‌توان ذکر کرد که طرفین چه توافقات مالی و خانوادگی با هم دارند. مثلا چه کسی مالکیت اموالی که در حین همزیستی خریداری می‌شود را خواهد داشت. و یا چگونه اموال تقسیم خواهد شد. حتی می‌توان ذکر نمود چه کسی بعد از پایان رابطه می‌تواند در همان خانه سکونت نماید. ولی هیچگاه نمی‌توان در مورد حضانت کودکان و دسترسی به آنها قبل از پایان رابطه توافق نمود. این قرارداد باید به صورت کتبی باشد و در حضور شاهد امضا گردد و به امضای شاهد نیز برسد. وقتی قرارداد رابطه عرفی امضا شود هر دو طرف پایبند به آن هستند و در صورتی که بخواهند در آن تغییری ایجاد کنند این تغییر باید به صورت کتبی باشد و در حضور شاهد امضا شده و شاهد نیز آن را امضا کند.
قراردادهای عقد بین زوجین که تنها بصورت مذهبی انجام گرفته است و به صورت رسمی و در مراسم مدنی ثبت نشده است، به عنوان قرارداد رابطه عرفی محسوب می‌شوند. قراردادهای ازدواجی که بصورت عرفی، مخفیانه و یا موقت منعقد شده باشند نیز ممکن است به عنوان قرارداد رابطه عرفی محسوب شوند.
اگر دو نفر با هم زندگی می‌کنند و قرارداد رابطه عرفی ندارند، در صورت فوت یک طرف و بدون وجود هیچ وصیت نامه‌ای، اموال آن طرف به خویشاوندان خونی او به ارث می‌رسد. طرف دیگر رابطه، برای اثبات اینکه در خرید این مال مشارکت داشته است باید به دادگاه مراجعه کند. به همین دلیل طرفین این نوع رابطه باید حتما وصیت نامه‌ای که نشان دهنده قصد آنها بر تقسیم اموال پس از فوت‌شان می‌باشد را از قبل تهیه نمایند. این نکته نیز قابل توجه می‌باشد که در صورتی که بعد از رابطه عرفی و امضا کردن یک قرارداد رابطه عرفی، طرفین تصمیم به ازدواج بگیرند، قرارداد آنها بعد از ازدواج ، قرارداد ازدواج محسوب می‌شود و اگر طرفین تصمیم داشته باشند آن را تغییر دهند، باید قراداد جدیدی را امضا نمایند.
