گسترش ارتباطات از طریق اینترنت اعم از وب‌سایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی، پست الکترونیکی، و پیام‌های کوتاه، باعث افزایش ارتباطات مجازی و کاهش درگیر شدن مردم در تعاملات واقعی شده است. گرچه به نظر می‌رسد حجم زیادی از ارتباطات به این ترتیب، صورت می‌گیرد اما، کارشناسان معتقدند که در مقایسه با روابط دنیای واقعی، استفاده از فن‌آوری، باعث ایجاد رابطه ریشه‌دار میان مردم نیست و به جای آن، حس تنهایی گسترش پیدا کرده است.
با این ترتیب، مردم حس یک‌دلی و درک عمیق نسبت به هم را از دست داده و به اظهارات سریع و کوتاه و بدون پشتوانه فکری، بسنده می‌نمایند. به علاوه، با بزرگ‌نمایی و یا جعل احساسات، اقدام به جلب توجه دیگران می‌کنند. نتیجه این رفتار، افزایش نگران‌کننده آزار و اذیت در فضای مجازی است. بر اساس گزارش دولت کانادا، 8 درصد جوانان کانادایی، در دنیای مجازی و وب‌سایت‌های شبکه‌های اجتماعی، مورد آزار و اذیت واقع شده‌اند.
ارتباطات اینترنتی توانسته در کنار سایر وسایل ارتباطی، توانایی‌های زیر را ایجاد کند:
• تبادل سریع اطلاعات
• گسترش سریع اطلاعات
• حذف فاصله مکانی بین طرفین ارتباط
• باقی ماندن اطلاعات و قابل دسترس بودن دائمی آنها
بیشتر اذیت و آزارهای فضای مجازی بر روی نوجوانان انجام می‌شود، در عین حال این اتفاق ممکن است برای کودکان یا جوانان هم بیفتد و حتی بزرگ‌سالان نیز در محل کارشان و در تبادل اطلاعاتی مانند پست الکترونیکی یا صفحات اطلاع‌رسانی مشترک، درگیر رفتارهای مشابه می‌شوند.
اذیت و آزار در فضای مجازی چیست؟
اذیت و آزار در فضای مجازی وقتی رخ می‌دهد که فردی از طریق کامپیوتر یا گوشی موبایل در دنیای مجازی از طرف افراد دیگر، هدف رفتارهایی قرار گیرد، که موجب برآشفتگی، مزاحمت، تحقیر، عذاب و تهدید وی شود. این عمل ممکن است یک بار یا بار‌ها رخ دهد.
نوجوانان گاهی از این رفتار برای ابراز تنفر، تنوع، تفریح، تهدید و یا ایجاد مزاحمت، استفاده می‌کنند.
برخی از روش‌های معمول اذیت و آزار در فضای مجازی عبارتند از استفاده از اینترنت، خصوصاً شبکه‌های اجتماعی، پیام‌های کوتاه در موبایل و ارسال پست الکترونیکی که منجر به موارد زیر می‌گردد:
توهین و افترا: ارسال یا گسترش اطلاعات نادرست یا پرخطر درباره یک شخص. به عنوان مثال، گسترش شایعات غلط یا غیبت که با قصد ایجاد مزاحمت برای شخص دیگر انجام می‌شود.
تحریک یا تشویق به تنفر: جداسازی یک شخص از گروهی از افراد و تحریک کردن حس تنفر دیگران، نسبت به او. به عنوان مثال، ایجاد نظرسنجی‌های آنلاین برای گنجاندن یک شخص در زمره افراد مورد نفرت یا ایجاد گروه‌های منفور آنلاین.
سرقت هویت: سرقت هویت به منظور آسیب رساندن به دیگری است. مانند ارسال پیام‌های خشونت‌آمیز، منزجر کننده یا آسیب‌رسان با اسم و عنوان شخص دیگر.
بارگذاری اطلاعات: به اشتراک گذاردن عکس‌های یک شخص، خصوصاً در وضعیت نامناسب، بدون اجازه او و یا به اشتراک گذاردن پست الکترونیکی، بدون رضایت نویسنده آن. به عنوان مثال، گرفتن عکس یا فیلم‌های شرم‌آور از یک شخص و ارسال آن به دیگران، بدون رضایت شخص مورد نظر.
حذف کردن: تشویق یا ترغیب دیگران به حذف کردن شخص از گروه‌های آنلاین یا آفلاین، اجتماعات و انجمن‌ها.
اذیت و آزار جنسی: ارسال مکرر پیام‌های توهین‌آمیز یا تهدید‌کننده، مانند ارسال داستان‌ها، عکس‌ها، جوک‌ها، و یا کاریکاتورهایی که به قصد اذیت یا تحقیر کسی ارسال می‌شود، یا تهدید جدی قربانی برای ارسال عکس‌های سکسی از او.
چگونه می‌توان از اذیت و آزارکودکان و نوجوانان در فضای مجازی جلوگیری کرد؟
راه‌های مختلفی برای والدین به منظور حفاظت فرزندان از اذیت و آزار در فضای مجازی وجود دارد. مهم‌ترین نکته، باز گذاشتن راه‌های ارتباطی و صحبت با فرزندان در مورد این موضوع است. از او سوال کنید آیا کسی را می‌شناسد که قربانی یا شاهد یا عامل اذیت و آزار در فضای مجازی بوده و آیا خود او تا کنون چنین تجربه‌ای داشته است یا خیر. این امر نیاز به تشریح موضوع از جمله نحوه شکل‌گیری اذیت و آزار مجازی و ضررها و آسیب‌های بلند مدتی که برجای گذشته می‌شود، دارد.
شما می‌توانید از تدابیر زیر برای مراقبت از فرزندانتان در فضای مجازی، استفاده کنید:
• از رفتار فرزند خود در اینترنت آگاه باشید. برای مثال، از وب‌سایت‌هایی که بازدید می‌کنند و حساب‌های کاربری که دارند، آگاه باشید.
• به فرزندان خود رفتار ایمن در فضای مجازی را بیاموزید. مثل عواقب ارسال آنلاین مطالب و عکس‌های شخصی.
• رفتار آنلاین فرزند خود را قانون‌مند، کنید. از جمله استفاده از تنظیمات خصوصی و اطمینان از این‌که آنها، از موضوع حفاظت از رمز عبور خود در فضای مجازی، اطلاع کافی دارند.
• از آخرین تغییرات شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌های گوشی‌های همراه که توسط فرزندانتان به‌کار می‌روند، آگاه باشید.
• به فرزندان خود نحوه رویارویی با اذیت و آزار در فضای مجازی را آموزش دهید. از جمله این که، به افرادی که شروع به اذیت و آزار می‌کنند پاسخ نداده و حساب کاربری آنها را مسدود نمایند.
• تفاوت بین ارتباط‌های واقعی اشخاص و ارتباط‌های مجازی در دنیای آنلاین را برای فرزندان خود توضیح داده و مقایسه کنید. به آنها بیاموزید، رفتارهایی که در روابط واقعی بین اشخاص جایز نیست در روابط مجازی هم قابل قبول نیست.
• با فرزندان خود در مورد این‌که هر مطلب یا عکسی که در فضای مجازی انتشار می‌دهند برای همیشه در این فضا باقی مانده و قابل دسترس و گسترش خواهد بود، صحبت کنید.
• توضیح دهید که از شبکه‌های اجتماعی گوناگون فقط چند برنامه را انتخاب و از آنها، استفاده کنند.
اذیت و آزار مجازی در محیط کار
از دست دادن شهرت، آسیب های روحی، هزینه‌های تغییر محل تحصیل، هزینه‌های اخذ مشاوره‌های تخصصی (مانند مشاور حقوقی یا وکیل)، هزینه‌های خسارات وارد شده در اثر اذیت و آزار مجازی به اموال شخص قربانی، و در موارد نادر، هزینه‌های آسیب‌های مستقیم جسمی وارد شده بر قربانی بر اثر اذیت و آزار در فضای مجازی، همه از مواردی هستند که غالبا در محیط کار مورد شکایت قرار می‌گیرند.
عموماً در این موارد، دلیل اثبات ادعا و شکایت، خود مکاتبات و ارتباطات انجام شده است. در روابط الکترونیکی، امکان ردیابی اولین برقرار‌کننده ارتباط و کسانی که بعداً به این ارتباط ملحق می‌شوند، وجود دارد.
Join the Conversation