سرطان روده بزرگ، خطری بزرگ اما قابل پیشگیری

سرطان روده بزرگ بیماری جدی به شمار می‌رود. در آنتاریو، این سرطان در زنان و مردان در جایگاه دوم سرطان‌های کشنده قرار گرفته که در صورت تشخیص به موقع، تا حد زیادی قابل درمان است. به همین علت، دولت آنتاریو با همکاری سازمان مراقبت‌های سرطان، افراد 50 سال به بالا را ترغیب می‌کند تا در برنامه‌های غربالگری روده بزرگ شرکت کنند.

بهتر است بدانید که برآورد شده است حدود 8100 نفر از ساکنان آنتاریو مبتلا به سرطان روده بزرگ هستند و هر ساله از این تعداد 3300 نفر جان خود را از دست می‌دهند. در واقع، سرطان روده بزرگ، دومین سرطان کشنده در آنتاریو به شمار می‌رود. اما، در صورت تشخیص این بیماری در مراحل اولیه و از طریق آزمایش‌های غربالگری، 90 درصد احتمال درمان وجود دارد. طبق تحقیقاتی که در سال 2009 انجام گرفت مشخص شد کمتر از 30 درصد از شهروندان آنتاریو که سن آنها 50 سال یا بیشتر بود آزمایش FOBT را انجام داده بودند.

هیچ نشانه فیزیکی در مراحل اولیه این بیماری وجود ندارد اما همزمان با پیشروی این بیماری و در مراحل آخر، نشانه‌هایی مانند تغییر در شرایط اجابت مزاج، خون در مدفوع (قرمز روشن و تیره)، اسهال، یبوست، و یا احساس عدم تخلیه کامل، مدفوع نازک‌تر از حد طبیعی، احساس ناراحتی در معده (درد شکم)، کاهش بی‌علت وزن و خستگی مشاهده خواهد شد. در صورت ابتلا به هر یک از این علامت‌ها حتما به مشاور پزشکی خود مراجعه کنید.

روش‌های گوناگونی برای غربالگری سرطان روده بزرگ وجود دارد که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت.

آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOBT) یک آزمایش ساده بوده و می‌توانید آن را در خانه نیز انجام دهید. هدف از انجام این آزمایش بررسی خون موجود در مدفوع به عنوان نشانه‌ای از سرطان روده بزرگ است. طی یک دوره 10 روزه و در 3 زمان مختلف، نمونه‌ای از مدفوع گرفته می‌شود. پس از آن، کیت مربوطه را جهت بررسی‌های لازم به آزمایشگاه بفرستید. مراکز درمانی معتقدند که افراد 50 سال به بالا که سابقه سرطان روده بزرگ در خانواده ندارند بهتر است این آزمایش را هر 2 سال یک بار انجام دهند. این کیت‌ها به صورت گسترده در مراکز درمانی در سراسر استان قابل دسترسی هستند. برای دریافت آن با مشاور پزشکی خود مشورت کنید.

در روش دوم که کولونسکوپی نام دارد یک لوله قابل انعطاف درون مقعد وارد شده که در طول روده عبور می‌کند. به انتهای این لوله دوربینی متصل شده که کل روده را نشان داده و بررسی راست روده، روده بزرگ و برداشتن پلیپ را برای متخصصان ممکن می‌سازد. کولونوسکوپی اغلب برای افراد با ریسک بالا و افرادی که نتیجه آزمایش آنها مثبت بوده است، پیشنهاد می‌شود.

این سرطان عمدتا با ضایعاتی کوچک درون روده بزرگ و یا راست روده (پلیپ) شروع شده و ممکن است باعث خونریزی درون روده بزرگ و یا راست روده شوند. این پلیپ‌ها در ابتدا سرطانی نیستند اما برخی از آنها به توده سرطانی تبدیل می‌شوند. اگر پلیپ‌های سرطانی در مراحل  اولیه درمان شوند تا 90 درصد امکان درمان وجود خواهد داشت. به همین دلیل انجام آزمایش‌های غربالگری از اهمیت بالایی برخوردار است.

سن و سابقه خانوادگی 2 عامل بسیار مهم در ابتلا به سرطان روده بزرگ به شمار می‌روند. اگر یکی از اعضای خانواد شما مثل پدر، مادر، فرزند، خواهر یا برادر به این بیماری مبتلا بوده است، شما نیز در معرض ابتلا قرار دارید و انجام کولونوسکوپی به شدت توصیه می‌شود. اگر بالای 50 سال سن دارید و سابقه خانوادگی ندارید بهتر است برای انجام آزمایش، اطلاع از میزان خطر ابتلا به سرطان و تعیین روش غربالگری مناسب با مشاور پزشکی خود صحبت کنید. اگر مشاور پزشکی ندارید، جهت کسب اطلاعات لازم در خصوص برنامه غربالگری سرطان روده بزرگ به وب سایت Ontario.ca/screenforlife مراجعه کنید.

برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ بهتر از یک رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی، عدم استعمال دخانیات و عدم استفاده زیاد از مشروبات الکلی پیروی کنید.