پیشینه استفاده از لباس ویژه در دادگاهها، به دوران قرون وسطی باز میگردد. از قرن دوازدهم در اروپا، چگونگی لباس پوشیدن برای آنان که به کار حقوقی اشتغال داشتهاند، موضوع مهمی بوده است. برخی، به وجود آمدن این لباس ویژه را ناشی از تمایز بین اعضای طبقه حاکم و اعضای کلیسا میدانند. پادشاهان وقت که بهدنبال قدرت بیرقیب بودند، در پی کاستن از قدرت و نفوذ کلیسا، لباس انحصاری را برای قضاتی که به نمایندگی از آنان منصوب شدهبودند، طراحی کردند. برخی دیگر، فلسفه وجودی لباس همسان برای قضات و یا وکلا را ناشی از تاثیرات روانی آن در رعایت احترام و منزلت دادگاه و جایگاه والای آن در برقراری عدالت میدانند.
اگرچه لباس همسان ابتدا برای قضات مرسوم شد ولی به مرور، وکلا نیز لباسی شبیه به لباس قضات به تن کردند. در انگلستان قرن 16، به منظور حفظ احترام و شان دادگاه و وکلا، پوشیدن لباس ویژه دادگاه در بین وکلا هم مرسوم شد. وکلای مدافع “Barristers” در دهه 1680 همانند قضات از کلاه گیسی که از موی اسب بافته میشد، استفاده میکردند. سابقه ردایی که وکلای مدافع به تن میکنند، به سال 1685 برمیگردد. در پی مرگ پادشاه انگلستان چارلز دوم “King Charles II” دادگاهها نیز در سوگ پادشاه، سیاه پوش شدند و وکلای مدافع، ردای مشکی رنگی با آستین های پهن و باز و کلاهی در روی شانه به تن کردند.
در سال 1604 پادشاه انگلستان جیمز دوم “King James II” مقام جدیدی را به نام مشاور حقوقی پادشاه “King’s Counsel” معرفی کرد. وجه تمایز لباس یا ردای مشاور حقوقی پادشاه با سایر اعضای دادگاه و وکلای مدافع، در جنس ابریشم آن است که صرفا مختص به این مقام است. این تشریفات در مواردی که مشاور حقوقی از جانب ملکه تعیین میشود و اصطلاحا به آن “Queen’s Counsel” میگویند هم صدق میکند.
لباس ویژه دادگاه ها در کانادا ، به آنچه که تا قبل از سال 2008 در انگلستان مرسوم بوده ، مشابهت دارد با این تفاوت که از کلاه گیس مخصوص استفاده نمیشود. پوشیدن کلاه گیس به مرور و در زمانهای مختلف در استان ها و مناطق مختلف کانادا منسوخ شد. در آنتاریو و کبک، حداقل از نیمه قرن نوزدهم به این سو، این پوشش کنار گذاشته شد و در استان بریتیش کلمبیا نیز رسما در سال 1905 این پوشش حذف شد.
قضات سطوح میانی، ردایی مشکی همراه با نوار رنگی در طرفین و یا نوار حمایل در وسط لباس، به تن دارند. رنگ آن ها بسته به نوع دادگاه ها متفاوت است.
لباس قضات دادگاه عالی کانادا شبیه لباس قضات دادگاه عالی بریتانیا شامل ردای قرمز رنگی با نواری از خز سفید در حاشیه آن است. وجه تمایز اصلی در این دو لباس، خزها یا کرک های برجسته آن در نوع کانادایی است. به علاوه، قضات دادگاه عالی کانادا، کلاه سه گوشی نیز دارند که هیچگاه استفاده نمیکنند و فقط جنبه نمایشی دارد.
جلیقه مشکی با یقه سفید هم به عنوان بخشی از لباس قضات کانادایی در زیر ردا (بالا پوش) پوشیده میشود و معمولا سر آستینها در لباس قضات و مشاورین سلطنتی “Queen’s Counsel” نسبت به لباس وکلا جلوه بیشتری دارد. وکلا باید هنگام حضور در دادگاههای تجدید نظر و دادگاههای استانی، جامه تشریفاتی خود را به تن کنند. ولی برای پیگیری پرونده یا مذاکرات مربوطه در دفاتر دادگاهها میتوانند با همان لباس رسمی یا اداری خود “Business Attire” حضور یابند. همچنین، پوشیدن لباس تشریفات در دادگاههای تجدید نظر در سطح فدرال و دادگاه استانی کانادا ضروری است.
قضات دادگاههای کانادا، هنگام استماع پرونده، ردای مشکی رنگی که بعضی وقتها با نوارها و نشانهای مختلف تزیین شده است، به تن میکنند. این رداها، بسته به سطح آن دادگاه و نیز ایالتی که دادگاه در آن قرار دارد متفاوت بوده و دارای نوارهایی با رنگهای مختلف است. به عنوان مثال لباس قضات در دادگاههای استانی و تجدید نظر استان نیوبرونزویک “New Brunswick” دارای نوار طلایی است. در استان نوا اسکوشیا “Nova Scotia” دارای نوار مشکی رنگی آویخته از شانه راست است. این نوار در دادگاههایی در همین سطح در استانهای دیگر به رنگ قرمز و در دادگاههای خانواده استانی به رنگ سبز است. لباس قضات در دادگاههای مالیاتی دارای نوار حاشیهای به رنگ بنفش است و در دادگاههای شهروندی “Citizenship” با رنگ کبود یا قرمز تیره همراه است.
امروزه، دستگاههای قضایی در جهان، داشتن لباس همسان برای قضات و وکلا را پذیرفتهاند. این لباسها، اگرچه از الگوهای کلی و ثابتی پیروی میکنند اما در طرح یا رنگ با یکدیگر متفاوت هستند.
Share