وکالتنامه Power of Attorney سندی قانونی است که به موجب آن اختیار انجام اقداماتی به نمایندگی از سوی یک فرد در زمینه یا زمینه‌های مشخص به فرد دیگری داده می‌شود.
بسیاری از مردم معتقدند چنانچه اتفاقی برای آنها روی دهد و نتوانند برای خود تصمیم بگیرند، خانواده‌های آنها قادر خواهند بود به جای آنها تصمیم گیری نمایند اما این تصور همیشه صحیح نیست. به عنوان مثال حادثه یا بیماری ناگهانی از پیش خبر نمی‌کند و ممکن است فرد یا خانواده او را در شرایط دشواری قرار دهد. از این رو پیش بینی شرایط و تنظیم وکالتنامه در زمینه‌های خاص می‌تواند تصمیمی خردمندانه و در بسیاری موارد راهگشا باشد.
وکالت در زمینه اموال و دارایی‌ها
شخص می‌تواند با تنظیم وکالتنامه در زمینه دارایی‌ها و اموال خود Power of attorney for property، مدیریت و تصمیم گیری در امور مالی و بانکی همچون درآمد و حقوق ماهیانه، خرید و فروش، تنظیم مخارج، پرداخت بدهی‌ها و صورتحساب‌ها، تنظیم گزارش مالیاتی و دریافت مبالغ حاصل از برگشت مالیات Tax return، معاملات املاک، گرفتن وام و نگهداری اشیاء گران قیمت متعلق به خود را به فرد مشخص دیگری بسپارد.
در آنتاریو، این قسم از وکالت به دو نوع «ادامه دار» یا «دائم» Continuing Power of Attorney for Property – CPOA و موقت Non-continuing Power of Attorney for Property تقسیم می‌شود. در نوع اول، به اعتبار وکالتنامه با بروز ناتوانی ذهنی در موکل، لطمه‌ای وارد نمی‌شود و وکیل می‌تواند همچنان به وظایف خود ادامه دهد. در نوع دوم چنین نیست و از آنجا که وکالتنامه برای انجام امور موکل در یک فرصت زمانی محدود و مشخصی تنظیم شده است، با منقضی شدن این مدت یا از دست رفتن توانایی ذهنی موکل، اعتبار وکالتنامه نیز از میان می‌رود.
وکالت در زمینه مراقبت‌های فردی
مراقبت‌های فردی Personal care شامل مواردی همچون درمان، تغذیه، سرپناه، لباس، ایمنی و بهداشت از جمله مراقبت‌های پزشکی هنگام بیماری یا جراحت فرد است. شخص می‌تواند با تنظیم وکالتنامه در زمینه مراقبت‌های فردی Power of attorney for personal care رسیدگی و تصمیم گیری در این موارد را در شرایطی که به دلیل ناتوانی ذهنی Mental incapability یا حیات نباتی Vegetative state of life، قوه ادراک و تشخیص خود را از دست داده باشد، به فرد دیگری بسپارد.
این نوع وکالت به ویژه از آن جهت که شخص از قبل در مورد چگونگی رفتار با او در وضعیت دشوار (حیات یا عدم حیات خود) سفارش می‌کند، Living Will نیز خوانده می‌شود.
شرایط عمومی در تنظیم وکالتنامه
وکالت رابطه‌ای دو طرفه است که در یک طرف آن «موکل» یا «وکالت دهنده» Donor و در طرف دیگر آن «وکیل» Attorney قرار دارد.
– هر شخص مورد اعتمادی می‌تواند وظایف وکیل را به عهده گیرد و لزومی ندارد که حتما وکیل رسمی دادگستری باشد.
– وکیل باید «بالغ» at the Age of Majority و «عاقل» Mentally Competent person بوده و صرفا در چارچوب اختیارات و اداره امور موکل خود عمل نماید و فعالیت‌های او در این جهت، به دور از استفاده شخصی و کاملا به نفع موکل صورت گیرد.
– در آنتاریو، دفاتر دولتی خاصی برای ثبت رسمی وکالتنامه و نگهداری سابقه‌ای از آن وجود ندارد ولی این نکته حائز اهمیت است که در صورت امضا وکالتنامه، نزدیکان فرد از موضوع آگاه بوده و وکیل نیز نسخه‌ای از آن را در اختیار داشته باشد.
– الزامی به استخدام وکیل در تنظیم وکالتنامه نیست اما مشاوره و تنظیم سند وکالت از سوی وکیل می‌تواند از جنبه‌های متعددی سودمند باشد به ویژه اگر موکل در شرایط پیچیده‌ای قرار داشته باشد.
– وکالتنامه بدون تاریخ یا امضا طرفین و امضای دو شاهد، اعتباری نخواهد داشت. با این حال، فوت شاهد پس از امضای سند، لطمه‌ای به اعتبار آن وارد نمی سازد.
– انتخاب شهود دارای شرایط و محدودیت‌هایی است و در قوانین استان‌ها و مناطق مختلف کانادا متفاوت است. در آنتاریو، همسر، شریک زندگی و فرزند یا فرزند خوانده موکل، شخص وکیل و همسر یا شریک زندگی او، اشخاص کمتر از 18 سال یا «نابالغ»، و نیز سرپرستان تعیین شده از سوی دادگاه نمی‌توانند به عنوان شاهد، اسناد وکالت را امضا نمایند.
– انتخاب وکیل از جمله اختیارات موکل است و باید با دقت، اعتماد و اطمینان کامل صورت گیرد چرا که اختیارات و تصمیمات وکیل همانند تصمیمات و موافقت شخص موکل شمرده می‌شود. موکل باید پیش از انتخاب وکیل، موافقت او را برای پذیرش این مسئولیت جلب نماید.
– موکل باید از ارزش اموال یا املاک خود هنگام تنظیم وکالتنامه آگاهی داشته باشد.
– موکلی که از سلامت عقل برخوردار است می‌تواند در هر زمان که بخواهد، وکالتنامه را فسخ نماید. فسخ وکالتنامه باید به صورت کتبی باشد و به اطلاع آنانی که نسخه‌ای از آن را در اختیار دارند برسد. هنگام فسخ وکالتنامه، لازم است نسخه اولیه یا اصلی آن نیز از وکیل بازپس گرفته شود.
– در صورت وجود دو یا چند وکالتنامه، آخرین نسخه آن معتبر خواهد بود مگر آنکه فرد در سند وکالت به صراحت قصد و منظور خود را از داشتن چند وکالتنامه ذکر کرده باشد.
– معرفی چند نفر به عنوان وکیل امری مجاز است و آنها ناچار خواهند بود همه امور را با یکدیگر انجام دهند مگر آنکه در وکالتنامه به گونه دیگری با قید عبارتی مانند «به طور مشترک یا جداگانه» Jointly and Severally به آنها اختیارعمل داده شده باشد. در این صورت چنانچه یکی از وکلا به دلایلی حضور نداشته باشد، نفر دیگر می‌تواند عهده دار امور باشد.
ترجمه و تلخیص: مرتضی قانون
Translated by: Morteza Ghanoun
