بسیاری از کاناداییها و جامعه ایرانی-کانادایی اغلب از حقوق خود هنگام برخورد با پلیس آگاهی کافی ندارند که این امر میتواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد. انجمن آزادیهای مدنی کانادا Canadian Civil Liberties Association در این راستا جزوهای را منتشر کرده است که ترجمه آن در دو بخش به نظر شما خواهد رسید. توجه داشته باشید که اطلاعات ارایه شده در این جا کلی است و توصیه حقوقی محسوب نمیشود. اگر در جستجوی توصیه قانونی یا راهنمایی در خصوص مشکل خاصی هستید، باید با وکیل خبره ای مشورت کنید.
پلیس با سه شرط کلی زیر میتواند شما را متوقف کند:
• اگر به ارتکاب جرم از سوی شما مظنون باشد
• اگر در حین ارتکاب جنایت شما را ببیند
• اگر در حین رانندگی باشید
اگر پلیس شما را دستگیر نکند یا دلیلی برای بازداشت شما نداشته باشد، باید شما را به حال خود واگذار کند. برای فهمیدن این موضوع که تحت بازداشت هستید یا خیر، مؤدبانه از پلیس سؤال کنید: «آیا دستگیر هستم؟» ?Am I under arrest. اگر پاسخ آنها مثبت باشد، میتوانید دلیل آن را جویا شوید. در غیر این صورت، میتوانید از افسر بپرسید: «آیا آزادم بروم»
?Am I free to go در صورت دریافت پاسخ منفی میتوانید علت آن را بپرسید.
پاسخ به پرسشهای پلیس
پلیس اجازه دارد به شما نزدیک شود و سؤالهای خود را بپرسد. در بسیاری از موارد، اگر نخواهید میتوانید پرسشهای آن را بیجواب بگذارید. اما همیشه باید ادب را رعایت کنید.
اگر با اتومبیل تصادف کرده باشید و پلیس پرسشهایی را درباره تصادف مطرح کند، اگر پاسخ ندهید پلیس میتواند شما را به ارتکاب جرم متهم کند. اگر پلیس شما را بازداشت کند، باید به شما اطلاع دهد که دسترسی به وکیل حق شماست و امکان آن را فراهم سازد. بهتر است قبل از صحبت با وکیل به پرسشهای آنها پاسخ ندهید.
مدارک شناسایی
اگر پلیس جلوی شما را بگیرد، به احتمال زیاد اسم و نشانی شما را میپرسد و از شما کارت شناسایی میخواهد. در بسیاری از موارد، ملزم به انجام چنین کاری نیستید. اما اگر در باره اسم و نشانی خود به پلیس دروغ بگویید، ممکن است به ایجاد مانع در برابر عدالت یا پلیس متهم شوید. اگر پلیس شما را در حین رانندگی متوقف کند، ممکن است گواهینامه رانندگی، بیمه و سند اتومبیل را از شما درخواست کنند و شما موظف به ارایه آنها هستید. در صورت عدم ارایه این اسناد، مجرم محسوب خواهید شد. اگر قوانین رانندگی را در حین دوچرخه سواری رعایت نکنید و پلیس از شما اسم و کارت شناسایی بخواهد، عدم ارایه آن جرم است و ممکن است به دستگیری شما منجر شود.
توقف وسیله نقلیه
پلیس برای آگاهی از استعمال الکل یا مواد مخدر از سوی راننده، داشتن گواهی نامه معتبر یا بیمه نامه، وجود عیب و ایراد در خودرو میتواند خودرو را متوقف کند. اگر به استعمال مشروبات الکلی از سوی شما مشکوک باشد، میتواند از شما بخواهد در امتداد خط مستقیمی راه بروید. در این مرحله نمیتوانید مدعی شوید که قبل از انجام آزمایش باید با وکیل خود مشورت کنید. اگر دلایل منطقی مبنی بر وجود الکل، بیشتر از حد قانونی در خون شما برای رانندگی در دست داشته باشد، میتواند شما را به ایستگاه پلیس منتقل کرده و میزان الکل خون شما را با دستگاه الکل سنج تنفسی تعیین کند. اما قبل از انجام این کار میتوانید با وکیل خود مشورت کنید.
تفتیش اتومبیل
در صورت توقف اتومبیل از سوی پلیس برای بررسی میزان هوشیاری، شرایط مکانیکی، گواهی نامه، بیمه و سند اتومبیل پلیس حق جستجوی اتومبیل شما را ندارد. اما از پنجره اتومبیل میتواند داخل آن را بررسی کند و در هنگام شب از چراغ قوه استفاده کند. پلیس فقط زمانی میتواند به جستجوی اتومبیل شما بپردازد که دلایل معقولانهای برای وجود مواد مخدر یا الکل و یا شواهد و مدارکی دال بر ارتکاب جرم از سوی شما داشته باشد. آنها هم چنین باید بر این باور باشند که مواد یا الکل قبل از اخذ حکم تفتیش جابجا یا محو شوند.
تفتیش بدنی
در بیشتر موارد پلیس فقط موقعی میتواند به تفتیش بدنی شما بپردازد که دستگیر شده باشید یا رضایت خود را از تفتیش اعلام کنید. موارد استثنا عبارتند از:
• زمانی که در منطقهای باشید که پلیس در جستجوی مواد مخدر است. در این صورت برای تفتیش بدنی شما در آن جا دلایل قانع کنندهای خواهند داشت.
• در اتومبیلی باشید که از آن برای جابجایی یا نوشیدن غیر قانونی مشروبات الکلی استفاده شده است.
• پلیس معتقد باشد که شما سلاحی را به طور غیر قانونی در اختیار دارید یا از آن سلاح برای ارتکاب جرمی استفاده شده است و زمانی را که صرف اخذ حکم تفتیش میکند، سلاح را جابجا یا از بین ببرید.
در صورتی که پلیس با توجه به یکی از دلایل بالا به تفتیش بدنی شما بپردازد، باید اجازه انجام این کار را بدهید. اگر معتقدید که تفتیش شما غیر قانونی است، اعتراض خود را به پلیس اعلام کنید و با وکیلی در این ارتباط تماس بگیرید.
اگر پلیس در ارتباط با جرمی شما را مورد تفتیش بدنی قرار دهد و شواهدی دال بر ارتکاب جرم دیگری به دست آورد، اتهام جرم دوم بر شما وارد است. برای مثال، اگر شما مظنون به داشتن مواد مخدر هستید و پلیس در تفتیش بدنی از شما سلاح غیر قانونی کشف کند، متهم به ارتکاب حمل غیر قانونی سلاح هستید.
بازداشت
اگر پلیس در حال بررسی جرمی باشد و دلایل معقولانهای مبنی بر ارتباط شما با آن جرم داشته باشد، میتواند شما را برای مدت کوتاهی بازداشت کند. این نوع بازداشت با دستگیری تفاوت دارد. اگر تحت بازداشت باشید، دستگیرنشده باشید و پلیس بر اساس دلایل معقولانهای بر این باور باشد که امنیت آنها یا دیگران در معرض خطر است، میتواند شما را مورد تفتیش بدنی قرار دهد. در صورت بازداشت، ملزم به پاسخ گویی به هیچ یک از پرسشهای پلیس نیستید.