(چگونگی ثبت حق نشر (کپی رایت

به چه دلیل باید حق نشر به ثبت برسد؟
هر چند از نظر قانونی نیازی نیست حق نشر‌، در دفتر حق نشر که زیرمجموعه سازمان مالکیت آثار فکری کانادا (CIPO) است، به ثبت برسد، اما دست کم دو دلیل وجود دارد که نشان می‌دهد چرا انجام این کار فکر خوبی است.

مدرک مالکیت
نخست این که ثبت حق نشر مدرکی است که نشان می‌دهد شما نویسنده یا خالق یک اثر هستید. در ضمن مدرکی است که نشان می‌دهد اثرتان تحت حمایت حق نشر قرار دارد. بدین ترتیب می‌توانید آسان‌تر از حق مالکیت حق نشر خود حمایت کنید و علیه کسی که در این رابطه حق شما را ضایع کرده است، اقدامات قانونی انجام دهید.

تسهیلات در واگذاری یا اعطای مجوز
دوم این که ثبت حق نشر به نویسنده یا خالق اثر کمک می‌کند حق اثر خود را به فروش برساند یا مجوزش را اعطا کند. در ضمن ثبت حق نشر، به فردی که این حق به وی واگذار یا فروخته شده، کمک می‌کند تا از حقوقش حمایت کند. به عنوان مثال، اگر حق نشری را بخرید که انتقال مالکیت آن در دفتر حق نشر ثبت نشده باشد، اگر فروشنده آن را به بیش‌تر از یک نفر بفروشد ممکن است شما حق مالکیت‌تان را از دست بدهید. ثبت حق نشر به شما کمک می‌کند مطمئن شوید حق واگذار شده دارای اعتبار است.

طریقۀ ثبت حق نشر
ثبت حق نشر دارای چند مرحله است. شما باید فرمی که برای درخواست مرسوم است را پر کرده و مبلغی را نیز جهت هزینۀ این کار پرداخت نمایید.

فرم درخواست
فرم‌های درخواست را می‌توانید به صورت آنلاین از CIPO، از مرکز خدمات مشتری CIPO و یا از دفتر توسعۀ نوآوری، علوم و اقتصاد کانادا (ISEDC) دریافت کنید. اطلاعات مورد نیاز در فرم درخواست شامل:
• عنوان و نوع حق نشر
شما باید عنوانی برای اثرتان انتخاب کنید که تنها مشخص کننده یک اثر واحد باشد. به عنوان مثال، اگر اثرتان به صورت یک سری کتاب‌ها و یا بخشی از آن، مانند دایره‌المعارف منتشر شده است، شما باید برای کل اثرتان تنها یک فرم درخواست ارسال کنید.
سپس، در فرم‌ درخواست از شما خواسته می‌شود تا نوع حق نشر اثرتان را انتخاب کنید. نمونه‌هایی از انواع حق نشر‌ شامل موارد زیر می‌شود: ادبی، موسیقی، هنری و نمایشی.
• نشر اثر
در ضمن شما باید در فرم درخواست مشخص کنید که آیا قبلاً اثرتان چاپ شده است یا نه، سپس تاریخ و محل اولین چاپ آن را ارایه دهید.
• مالک و نویسنده اثر
در ضمن در فرم درخواست، باید نام قانونی و آدرس کامل صاحب یا صاحبان حق نشر و نویسنده درج گردد. مالک، معمولاً خالق یا پدیدآورندۀ اثر است اما اگر حق نشر را واگذار کرده باشد یا مجوزش را به شخص دیگری داده باشد، خریدار یا کسی که مجوز را در اختیار دارد، مالک آن خواهد بود.
• هزینه‌های پرداختی و ارسال درخواست
وقتی فرم درخواست را پر کردید، باید مالک یا کسی که از نظر قانونی مالک شناخته می‌شود، آن را امضا کند. فرم درخواست به همراه مبلغی که غیر قابل استراد است باید به دفتر حق نشر ارسال شود. فرم‌ها را می‌توان آنلاین پر کرد یا توسط ایمیل ارسال نمود.

ثبت‌نام‌ توسط دفتر حق نشر
پس از این که دفتر حق نشر فرم درخواست و هزینۀ ثبت‌نام را دریافت کرد، به بررسی آن می‌پردازد تا مطمئن شود به طور کامل، پر شده است. اگر نیازی به تغییر باشد، تا یک هفته پس از تاریخ تکمیل فرم، شما را مطلع می‌کنند.
اگر فرم‌تان مورد قبول واقع شود و فرم‌تان را آنلاین پر کرده باشید، طی مدت پنج روز کاری، گواهی ثبت را دریافت می‌کنید. اما اگر فرم‌تان را با ایمیل فرستاده باشید، هفت روز کاری طول می‌کشد تا این گواهی به دست‌تان برسد. برای حفظ ثبت حق نشر‌تان نیاز به پرداخت هزینۀ اضافی نخواهد بود.

کتابخانه و بایگانی حفظ آثار منتشر شده کانادا
اخیراً، تحت قانون کتابخانه و بایگانی کانادا و نیز آیین‌نامه حفظ قانونی آثار منتشر شده، ناشران کانادا موظف می‌باشند تا نسخه‌ای از هر “اثر جدید” را ظرف یک هفته بعد از انتشار به کتابخانه و بایگانی کانادا ارسال کنند. لطفا برای کسب اطلاعات بیشتر با یک وکیل تماس گرفته شود.

واگذاری یا صدور مجوز حق نشر
روند واگذاری یا صدور مجوز حق نشر معمولاً کار پیچیده‌ای است. برای این که مطمئن شوید حقوق‌تان محفوظ می‌ماند، باید با یک وکیل تماس بگیرید تا در مورد واگذاری یا صدور مجوز حق نشر، شما را، راهنمایی نماید. در ضمن باید از وکیل‌تان بخواهید قبل از هر امضایی، توافق‌نامه را بررسی کند. واگذاری یا صدور مجوز دو روش مختلف است که نویسندگان و خالقان اثر می‌توانند با این کار از حق نشر خود بهره‌مند شوند.

واگذاری
واگذاری یعنی انتقال مالکیت حق نشر، که می‌تواند کل آن را دربرگیرد یا تنها قسمتی از آن را شامل شود. واگذاری باید مکتوب باشد. شما باید هرگونه تغییر در مالکیت حق نشر خود را در ادارۀ سازمان مالکیت آثار فکری کانادا یا همان CIPO به ثبت برسانید. این کار موجب می‌شود حقوق قانونی‌تان محفوظ بماند و قادر خواهید بود علیه هر فردی که بدون اجازۀ شما از حق نشر‌تان استفاده کند، دادخواست ارایه دهید.

صدور مجوز
صدور مجوز به شخصی غیر از مالک اثر موقتاً اجازه می‌دهد که از اثری که تحت قانون حق نشر قرار دارد، استفاده کند و در عین حال، مالک همچنان صاحب حق نشر باقی بماند. در بسیاری از موارد، مالک حق نشر، در قبال اعطای مجوز استفاده از آثارش به فردی دیگر، مبلغی به عنوان حق‌التالیف، دریافت می‌کند. اگر می‌خواهید توافق‌نامه‌ای را برای صدور مجوز امضا کنید، باید مطمئن باشید تا در کنار سایر موارد، اولاً توافق‌نامه کتبی باشد، و همچنین محدودۀ زمانی مجوز و مبلغی که باید پرداخت شود، در آن قید شده باشد. در ضمن مجوزها باید در دفتر حق نشر به ثبت برسند.
برای ثبت مجوز و یا انتقال قانونی آن، باید درخواست خود را همراه با توافق‌نامۀ اصلی یا یک نسخه کپی برابر اصل توافق‌نامه و مبلغ درخواست شده، به دفتر حق نشر ارسال نمایید. درخواست‌ها می‌توانند آنلاین یا از طریق پست ارسال شوند.
اگر اطلاعات درخواست ثبت مجوز و یا انتقال قانونی آن ناقص باشد، ادارۀ حق نشر طی مدت یک هفته از تاریخ دریافت مدارک، به شما خبر می‌دهد. پس از دریافت هزینه ذکر شده و تکمیل مدارک، تقریباً پس از دو هفته گواهی ثبت حق نشر برای‌ شما ارسال خواهد شد.
مجوز و یا انتقال آن، به محض صدور تفاهم نامه قابل اجرا خواهد بود و فردی که مجوز برایش صادر شده و یا واگذاری مجوز برایش صورت گرفته‌است، می‌تواند بلافاصله از حق نشر اثر استفاده کند. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر یا مشورت در مورد تفاهم‌نامه جهت واگذاری یا صدور مجوز، با یک وکیل تماس بگیرید.

ترجمه: الهه صفایی