از عاشقانه تا تورنتو با همون سیدی

هومن سیدی متولد 1359 در شهرستان رشت است. وی پس از دریافت دیپلم گرافیک، فعالیت خود را در کلاسهای انجمن سینمای جوان رشت شروع کرد و چند فیلم کوتاه نیز در آن‌ زمان ساخت. پس از آن‌ به تهران نقل مکان کرده و در کلاسهای بازیگری پرویز پرستویی شرکت کرد. نخستین فعالیت حرفه ایش فیلم «یک تکه نا‌ن» (کمال تبریزی) بود و سپس در فیلمهای «چهارشنبه سوری»، «پابرهنه در بهشت» و «آن که دریا می رود» ایفای نقش نمود. او در تئاتر «همسایه آقا» و «مشروطه بانو»و سریال «راه بی‌ پایان»(همایون اسعدیان)، «تا ثریا» (سیروس مقدم) و تِله فیلم «سایاب» (محمد علی‌ سجادی) هم ایفای نقش نمود.در کارنامه هنری او کارهای زیاد دیگری از جمله سریال پر طرفدار «عاشقانه» به چشم می‌خورد . هومن سیدی موفق به دریافت جایزه بازیگری از انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران و همچنین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در بخش سودای سیمرغ برای فیلم «من دیگو مارادونا هستم» در سی‌ و سومین جشنواره فیلم فجر شد.  وی بعد از موفقیتهای داخلی و
بین الملی، دکترای افتخاری کارگردانی از شورای ارزشیابی هنرمندان، نویسندگان و شاعران کشور توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی را دریافت کرد.
امروز پنجشنبه ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۷ در خدمت آقای هومن سیدی هستیم، خوش آمد گویی می‌کنیم خدمتتون. خوش آمدین آقای سیدی به تورنتو. 
یک مقدار سوالهای ما متفاوت هست با مجله‌های دیگر 
خیلی هم عالی‌، هر چقدر متفاوت تر بهتر

اولین سوالی‌ که می‌خواهم ازشما بپرسم این هست که آیا شما فرد قانونمندی هستید ؟
خیلی‌ تلاش می‌کنم، ولی‌ نه. به این دلیل که در بافتِ زندگی‌ ما خیلی‌ همه چیز درست نیست. خیلی‌ از مواقع باید قانون را بشکنیم تا کار راه بیفتد، متأسفانه. ما اینجوری بزرگ شدیم دیگر، این به این معنی‌ نیست که کشور بی‌ قانونی‌ هستیم خیر. من منظورم از
قانون شکنی، چیزهای خیلی‌ کوچک یا بی‌ اثر در جامعه است. مثل رانندگی‌، یا هنگامی که کسی‌ از   ATM  برایت پول بگیرد و رعایت حقوق آن را نکرده باشد، منظورم از شکستن قانون از این نوع است،  به آن شکل راجع به خلاف و اینها خیلی‌ شاید نبوده است.
به طور کلی‌ در طول کل زندگی‌ هنری شما قانون راه گشای شما بوده یا سد راه شما؟
خیلی‌ از موقع سد راه من بوده، به طور کلی‌ ما شغلی‌ داریم که هرچقدر حد و مرز سر راهمان باشد ما ساخته می شوم .

تا حالا شده حقتون ضایع بشود ؟
خیلی‌، خیلی‌ زیاد .
همانطور که می دانید۱۶ نوامبر روز International tolerance day است، نظر شما به طور کلی‌ در رابطه با تبعیض نژادی چیست ؟
خیلی‌ واضح است که این یک اخلاق انسانی‌ نیست، و برازنده هیچ انسانی‌ نیست. به نظر من اگر در کشور هر کسی‌ حتی از دورترین نقطه دنیا به عنوان مهمان است، اتفاقا بیشتر باید مراعات او را کرد، حتی ممکن است برایش سوی تفاهمی پیش بیاید که این کار خیلی غیر انسانی‌ است.

با توجه به حضور شما در کانادا، بین کشور ایران و کانادا در کدام یک بیشتر تبعیض نژادی وجود دارد ؟
خوب ببینید در ایران تبعیض نژادی بسیار کمتر است، ما دوستانمان از کشور افغانستان خیلی‌ در ایران هستند، خوب شاید بتوانم در مورد افغانها صحبت کنم. از چین و ژاپن یا اروپایی ها که می‌آیند ایران من فکر نمیکنم مردم ایران رفتار بدی داشته باشند، خوب افغان‌ها که سالیان سال هست که کنار ما زندگی‌
می کنند. کسی که توی خانه به ما کمک می‌کند اصالتا افغان است و مثل یک دوست و امین خانه ما است. خیلی‌ از کارهایی را که شاید به هر کسی‌ اطمینان نداشته باشیم را ما با ایشان جلو می بریم. نمی دانم شاید حرفی‌ که می زنم درست نباشد، شاید کسی‌ که این مصاحبه را می خواند اصلا با من موافق نباشد، ولی‌ من پیرامونم تبعیض نژادی ندیدم که بگم این مورد هم هست.

هیچ وقت علاقه مند به کار در رشته حقوق بوده‌اید؟ 
وای نه، به نظرم خیلی‌ مبحث پیچیده‌ای است و اصلا متوجه نمی‌‌شوم وآن را نمی فهمم.

ساختن فیلم در رابطه با حقوق افراد چقدر روی جامعه تاثیر گذار است؟
من راجع به خودم حرف می زنم در واقع به عنوان یک انسان شاید خیلی‌ از حقوق خودم اطلاع نداشته باشم. در خیلی‌ از مواقع بعد از صحبت با وکیلم تازه متوجه شدم که خیلی‌ از حقوق خودم بی‌ اطلاع هستم و چون سواد کافی‌ در مورد آن مساله نداشتم کلا تصور دیگری داشته ام. بارها تلاش کردم کتاب قانون را بخوانم اما از آن کتابهایی است که با خواندن کتاب فیزیک کوانتوم همان قدر گیج شدم که با خواندن کتاب قانون. کلا ادبیاتش برایم قابل فهم نیست. ما حتی در فیلم سازی هم خیلی‌ به قانون ارجاع
می دهیم، چون فکر می‌کنیم خیلی‌ از جاهائی‌ که باید اصلاح بشود را ما می‌آوریم بیرون و راجع به آن حرف می‌زنیم و فیلم می سازیم. اگر بستری فراهم بشود که مردم با شرایط ساده و آسان درک کنند که در چه شرایطی به کدام ماده و تبصره از قانون مراجعه کنند، که البته در اون موقع شما دیگر همه بی‌ کار
می شوید. اگر همه قانون را بلد باشند که دیگر کسی‌ پیش وکیل نمی رود . به طور کل خیلی‌ خوب است که مردم از مسائل حقوقی اطلاع داشته باشند چون بیش از نود درصد مردم در ایران از حقوقشان بی‌ اطلاع هستند.

آیا به دنبال فیلمی هستید که حقوق مردم را در فیلم نشان دهد؟
تا حالا به همچنین چیزی فکر نکرده بودم چون در ایران بیشتر به دنبال خلاءهایی که در قانون هست و احتیاج به یک بازنگری دارد هستیم. مانند اتفاقات ناگواری که برای یک خانوم می افتد وشاید در هیچ قسمتی‌ از قانون نگنجد یا یک ماده و تبصره ای احتیاج داشته باشد که وظیفه من این است که آن اتفاق را جوری بسازم که برای تمام مردم قابل لمس و درک باشد.
خصوصیات اخلاقی پیمان در عاشقانه و هومن سیدی را می‌خواهیم برایمان توصیف کنید.
ببینید یک تصور اشتباهی‌ در عموم مردم وجود دارد که هر چیز باور پذیری را آنها تصور می کنند که از خون و زندگی‌ و کاراکتر شخصی تو می آید. در صورتی‌ که کاملا غلط است ما باید خیلی‌ تلاش کنیم که ثابت کنیم این تصور غلط است. خوب کار ما نقش بازی کردن و بازیگری است یعنی‌ من موظف هستم که برای رسیدن به یک نقش یک پروسه زمانی‌ را طی‌ کنم، آدمهای زیادی را ببینم، از آنها برداشت کنم که نتیجه همه اینها بشود پیمان. اینکه هومن سیدی چقدر از نظر شخصیتی نزدیک است به پیمان باید بگم که ابداً شبیه نیست و من هیچ خصوصیات اخلاقی‌ این چنینی ندارم. اما در رابطه با پیمان عاشقانه باید بگم که نماد ساده یک فرد ایرانی‌ است. در واقع ساده‌ترین فردی است که در محیط پیرامون می توانیم ببینیم. به لحاظ اینکه پیچیدگی های اطراف را ندارد.من این شخصیت را از روی یک پسر خیلی‌ عجیب الگو برداری کردم که دارای یک سری تفاوتهایی بود که دراماتیک شده بود، خوب هیچ وقت دروغ نمی گفت و همه
مسخره اش می کردند. آدم بدی نبود و اتفاقا خیلی‌ کمتر از اطرافیانش بدی داشت ولی‌ بدی‌هایش رو بود و همه می‌دیدند، آدمهای دیگر بدی هایشان پنهان است، ولی‌ بیشتر پیمان را با انگشت نشان می دهند چون در ظاهر و رفتارش به نظر می آید که آدم بدی است، ولی‌ آدمهای بد خودشان را موجّه نشان می دهند. پیمان فردی است که هیچگونه ماسکی ندارد و من خیلی‌ دلم می‌خواست می‌توانستم به همه مردم بگم که می توانیم آدمهای خیلی‌ بهتری باشیم اگر که خود واقعیمون را نشان دهیم، هر چقدر بد، هر چقدر برای دیگران غیر قابل لمس. یک خصوصیت دیگری هم که دارد خیلی‌ آدم سطحی است و هیچ چیز را جدی نمی‌گیرد شاید فکر می‌کند این بحرانها بحرانهای جدی نیست، در صورتی‌ که اکثر مردم آنها را جدی می گیرند. شاید به همین خاطر است که کاراکتر ویژه‌ای شده است.

فکر می‌کنید چرا در عاشقانه بازی‌ بهتری در مقایسه با راه بی‌ پایان داشتید؟
من آن موقع خیلی‌ بی‌ تجربه تر بودم، سنم کمتر بود،اطلاعاتم نسبت به الان خیلی‌ پایین‌تر بود، الان هم منظورم این نیست که کامل هستم اما به هر حال وقتی‌ سنّ بالا می رود تجربه هم بالا تر می رود.

بنا بر تجربه‌ای که شما دارید فکر می‌کنید یک شخصیت خیلی‌ قانونمند برای مردم جذابتر است یا شخصیتی که قانون را دور می زند؟
حتما شخصیت دوم چون در سینما همیشه bad men بیشتر طرفدار دارند تا
Good men در سینما همیشه Good men را احتیاج داریم که در نهایت جلویbad men
رابگیرند، اگرbad men نباشند تقریبا درام اصلا شکل نمی‌گیرد و حتما شخصیت منفی‌ احتیاج است.

آیا شهرت و محبوبیتی که شما در مقابل مردم دارید  مسئولیت شما را در مقابل قانون محدود کرده است؟
بله، خیلی‌. الان دیگر حتما باید جوری باشم که نشان بدم اینجوری درسته، هر چقدر سخت. یعنی‌ قبلاً اگر لبه خطوط رانندگی‌ می‌کردم اگر الان هم همچین کاری را بکنم حتما یکی‌ به من تذکر
می دهد، کسی‌ که خودش بین خطوط حرکت می‌کند. بارها دیده‌ام که مردم مسیر ورودی و خروجی اتوبان‌ها که فقط مخصوص عبور یک ماشین است را می‌بندند چون ۲ یا ۳ ماشین در یک زمان می خواهند از آن عبور کنند، من خودم همیشه از وسط حرکت می‌کنم که به آنها نشان دهم که این مسیر فقط مخصوص عبور یک ماشین است. به مردم گلایه هم نمی‌شود کرد چون ما همیشه نگران هستیم که حقمان گرفته نشود و هر کسی‌ باید خودش کارش را انجام دهد و نفر کناری اهمیت چندانی ندارد.

این موقعیت را دوست دارید؟
خدارو شکر ، بله. اما خیلی‌ با آن کیف نمی کنم همیشه یک چیزی در اعماق وجودم هست که به من یاد آور می‌شود که خبری نیست و یک موج زود گذر است که همه به خاطره یک مقدار بالاتر رفتن موج بیشتر دارند نگاه می کنند ولی‌ خیلی‌ زود سقوط می‌کند و پائین می آید. مهم اینجاست که من
هیچ وقت هدفم این نبوده ولی‌ ناراضی نیستم، خدا را صد هزار مرتبه شکر می‌کنم و هیچ چیزی بهتر و بالاتر از این نیست که مردم کشورت تو را دوست داشته باشند و بهت عشق بورزند.و هضم این حجم محبت کار راحتی‌ نیست.

اگر می‌توانستی یک قانون را به طور کل تغییر بدهی چه قانونی‌ را تغییر می‌‌دادید ؟
در ایران؟
به طور کلی‌ در ایران یا خارج از کشور.
مرزها را بر می داشتم. به نظرم احمقانه‌ترین کاری است که می تواند یک انسان با کره زمین انجام دهد .

حالا اگر به شما اجازه می‌دادند که یک قانون وضع کنین چه قانونی‌ را وضع می کردید ؟
(قانون جدید)
من اگر رئیس جمهور بودم و می‌خواستم برای ایران قانون وضع کنم فکر کنم که ایران را ۲۴ ساعته می‌کردم، یعنی‌ اصلا تعطیلی‌ نداشت. اول این که صنعت می‌چرخید و دوم اینکه بیکاری دیگر وجود نداشت .

آیا محبوبیت در فیلم عاشقانه باعث شده که به جای فیلمهای خاص و هنری بیشتر به فکر فیلمهای مردم پسند بیفتید ؟
در بازیگری بله. اما در کارگردانی نه اصلاً. چون من فیلمی را که می‌سازم خودم باید پایش بایستم .ولی‌ به عنوان بازیگری بله یک مقدار دارم متفاوت تر عمل می‌کنم .

یک جمله با قانون بسازید ؟
قانون خوب است، به شرطی که آدم را اذیت نکند.

یک جایی‌ دیدم از اهلی شدن صحبت کردید به نظرشما، نه از نظر شازده کوچولو، اهلی شدن یعنی‌ چی‌ ؟
اهلی شدن به زبان ساده و عامیانه یعنی‌ ساده زیستن، غر نزدن، اعتراض نکردن، اما این به معنی‌ کنار کشیدن نیست. اصلا به معنی‌ جنگیدن، حرکت رو به جلو و مردم را متهم نکردن است . این را کسی‌ دارد در موردش حرف می زند که به نظر خودش پیچیده‌ترین موجود روی زمین است . فکر می کنم سالها اشتباه زندگی‌ کردم، و ساده زندگی‌ کردن همه مفاهیم بزرگ دنیا را درونش دارد. به نظر من اهلی شدن به معنی‌ ساده زندگی‌ کردن است.

قشنگترین فیلمی که تا حالا دیدید چیست و چرا ؟
فیلم Amores perros به نظرم فیلمساز نگاه جهانی‌ عمیق و عجیبی‌ به فیلم دارد، روابط آدم ها و
وابستگی هایشان و آرزوها، از دست دادن
زندگی هایشان در واقع خیلی‌ برای من قابل درک و فهم است.

پیغامی برای مردم تورنتو دارید ؟
پیغامم این ‌است که با وجود مسافت زیاد اما بیشتر ایران بیایند و هیچ وقت مملکتشون را فراموش نکنند. درست است که اینجا شرایط زندگی‌ خیلی‌ بهتر است، خوب است که هر کسی‌ در حد توانش برای مملکتش کاری را انجام دهد و کوتاهی‌ نکنند. می فهمم که زندگی‌ سخت است ولی‌ اگر هر کسی‌ در و پنجره خانه اش را نبندد و باز بگذارد شاید اول از همه آدمهای بهتری برای خودمان باشیم.