افراد کم سواد به سختی میتوانند متنی را بخوانند و یا این که درک درستی از گفتگوی عامیانه و روزانه مردم درباره مسائل پیچیده داشته باشند. این موضوع زمانی مشکلساز میشود که این افراد زیر استرس، هیجان، ترس و یا بهت قرار بگیرند. یکی از دلایل اصلی که درک و یا خواندن برخی از موارد و موضوعات را سخت میکند، استفاده از اصطلاحات تخصصی است. این اصطلاحات، کلمات مخصوص و مشخصی هستند که توسط صاحبان فن و در حوزهای خاص استفاده میشوند.
همه کسانی که در سیستم قضایی کانادا به عنوان متهم، شاکی و یا قربانی حضور دارند با افسرهای پلیس و اصطلاحات حقوقی سر و کار خواهند داشت. از آنجایی که مردم کم سواد هم به طور معمول با این اصطلاحات برخورد میکنند، پس این موضوع برای آنها نسبت به افراد دیگر دشوارتر خواهد بود. همین عدم توانایی برای درک بهتر در برخورد با مسائل و مشکلات موجود در محیطهای جنایی و دادگاهها مشکلات زیادی را برای قشر کم سواد، پلیس و دادگستریها ایجاد کرده است. حساسیت این موضوع زمانی بیشتر میشود که هر شهروندی با هر سطح سوادی در هر مرحلهای از بررسیهای حقوقی، لازم است که به سوالات مشخصی پاسخ داده، مدارک را مطالعه کرده و اظهارنامه خود را بنویسد و بخواند. این درحالیست که تمامی این کارها در محیطهای ناشناختهای مانند اداره پلیس، دفترحقوقی و دادگاه انجام میشوند. تمامی این مراحل هم باید با سرعت انجام شوند و به دلیل استرس موجود در فضای اینگونه مکانها معمولا خواندن و درک درست از مسائل مطرح شده سختتر میشود.
کمسوادی چگونه بر مظنون ومتهم تاثیر میگذارد؟
برخورد با شاکیان و متهمان کم سواد همواره با چالشهای زیادی همراه است و این چالشها از زمان آغاز مراحل بررسی یعنی از اداره پلیس تا دستگیری و صدور حکم ادامه دارد.
افراد کم سواد با توجه به درک نادرست و ناکافی خود از مسائل حقوقی، میتوانند مشکلاتی را ایجاد کنند. به عنوان مثال میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
• اختلال در نظم دادگاه
• متوقف کردن روند بررسی در دادگاه به دلیل التماس و یا پافشاری در مورد برخی از مسائلی که به دلیل عدم درک درست از روند بررسی پرونده ایجاد میشوند.
• تاثیر مستقیم بر روی نتیجه پرونده و حکم دادگاه، مثلا ممکن است فردی بی گناه به دلیل نا آشنایی با محیط دادگاه و ناتوانی در درک مسائل حقوقی نتواند از خود دفاع کند.
• التماس کردن برای اثبات بیگناهی یکی از نمونههای مشخص رفتاری این افراد است، زیرا آنها راه دیگری برای اثبات بیگناهی خود نمیشناسند.
• فردی که فهم درستی از حکم و روند بررسی پرونده ندارد، ممکن است کارهایی بکند که باعث بازداشت مجدد او شود.
تمامی این موارد زمان و هزینه زیادی را به سیستم قضایی کانادا تحمیل میکنند.
کمسوادی چگونه بر قربانی و شاهد تاثیر میگذارد؟
بسیاری از افرادی که کم سواد هستند، میدانند که این موضوع مشکلات زیادی در خواندن و نوشتن و بررسی پروندههای حقوقی آنها ایجاد میکند. شاهدها و قربانیان کم سواد بیشتر از بقیه درباره کم سوادی و درک ناقص خود از مسائل حقوقی آسیب میبینند. چرا که گاهی اوقات لازم است که برای دادگاه بیانیه و شهادت آماده کنند. در این شرایط، اغلب افسرهای پلیس ممکن است از ادامه سوال و جواب با کسی که در پاسخ دادن تعلل میکند نا امید شوند. در چنین شرایطی، ممکن است کل روند بررسی به تعلل بیفتد و یا این که به طور کامل از بین برود.
در دادگاه هم ممکن است به دلیل بیسوادی شاهد و عدم توانایی در ارایه شهادتی کامل و تکرار مکررات باعث پنهان ماندن برخی از مسائل شده و فرد گناهکار تبرئه شود.
آمارها نشان میدهد که از هر 100 بزرگسال کانادایی، 42 نفر کم سواد هستند. پلیس و دیگر افرادی که در سیستم قضایی مشغول به کار هستند، لازم است که کاملا نسبت به این موضوع آگاهی داشته و در این شرایط خاص اجازه دهند که روند بررسی با سرعت کمتر اما با احترام و درک متقابل میان مسئولان و افراد کم سواد در جریان باشد.
سواد آموزی معادل پیشگیری از جرم است
شواهد حاکی از آن است که سواد آموزی میزان جرم و جنایت در جامعه را کاهش میدهد. کانادا سواد را به عنوان توانایی فهم و استفاده از اطلاعات چاپ شده میداند. نتیجه یک تحقیق در آمریکای شمالی نشان میدهد که سطح سواد مجرمان کمتر از میانگین سطح سواد جامعه است، همسایگان کم سواد مشکلات زیادی را برای ساکنین محله ایجاد میکنند و شاهدان کم سواد، برای امکان ارتباط موثر برقرار کردن برای تهیه دفاع یا در جایگاه شاهد قرار گرفتن نیاز به کمک خواهند داشت. همچنین برنامههای سوادآموزی در زندانها تاثیرات مثبتی داشته و باعث کاهش ارتکاب مجدد جرم در زندانها شده است.
همانطور که اشاره شد، کم سوادی پدیده فراگیری است که بسیاری از بخشهای جامعه را تحت تاثیر قرار میدهد و به آنها آسیب میرساند و بر همین اساس در سال 1991 دادگاه کانادا برای پیشگیری از آسیبهای این موضوع شرایطی را برای اداره پلیس معین کرد:
• آموزش تشخیص و توجه به مشکل کم سوادی
• نظارت بر ارتباط درست با این افراد
• تامین نیازهای کم سوادان درجریان پرونده
• حصول اطمینان از درستی نتایج بدست آمده از اظهارات افراد کم سواد
• حصول اطمینان از تفهیم اتهام مناسب به مظنونان و متهمان کم سواد
• از بین بردن هر نوع تبعیض در سیستم بررسی
وظایف پلیس چیست؟
پلیس از لحاظ قانونی و اخلاقی موظف است مطمئن شود که شاهدان، شاکیان و متهمان از اطلاعاتی که داده یا شنیدهاند درک صحیحی داشته باشند. نادیده گرفتن این وظایف منجر به کاهش تعداد پروندههای حل و فصل شده توسط پلیس و پیچیدگی پروندهها در دادگاه میشود. این امر باعث میشود که دادگاه پرونده را رد کرده و شواهد نادیده گرفته شوند و در نهایت اداره پلیس مورد شکایت قرار میگیرد.
افسران پلیس باید بدانند
• از هر 100 بزرگسال، 42 نفر کمسواد هستند
• بسیاری از کاناداییها درباره مشکلات حقوقی اطلاعات کمی دارند
• این وظیفه آنها است که تشخیص دهید فرد تا چه میزان سواد دارد
• باید مطمئن شوند که آیا متهم اسناد و مدارکی که به او ارایه میدهند را میتواند بخواند و بفهمد، یا این توانایی را ندارد.
Join the Conversation