نابرابری قانون در کشور قانونمند

یکی از محاکمات جالب در تاریخ اخیر پرونده‌ عمر خضر است. پدر عمر که احمد سعید خضر نام داشت در سال 1977 از مصر به کانادا مهاجرت کرد و در آنجا با همسرش ماها، آشنا شد. هنگامی که اتحاد جماهیر شوروی به افغانستان تجاوز کرد، احمد سعید به افغانستان سفر کرد تا به عنوان داوطلب، علیه اتحاد جماهیر شوروی بجنگد. وی در طول سفرش، با اُسامه بن لادن نیز ملاقات کرد که در آن زمان یکی از مبارزان داوطلب بود.

احمد سعید مدام مابین کانادا و خاور میانه در حال رفت و آمد بود و در سال 1986، فرزند دوم احمد و همسرش، عمر خضر، در تورنتو به دنیا آمد. پس از گذشت چند سال، عمر به افغانستان رفت تا به پدرش در جنگ علیه ایالات متحده ملحق شود. در سال 2002، و هنگامی که عمر خضر 15 سال داشت، سه بار در نبردی توسط نیروهای آمریکایی تیر خورد و به واسطه‌ آن دید یکی از چشمانش را از دست داد. در آن هنگام بلافاصله توسط آمریکایی‌ها دستگیر شد و پس از این که متهم شد سربازی آمریکایی را با نارنجک کشته است، به خلیج گوانتانامو فرستاده شد. عمر پس از ماه‌ها زندان، سرانجام برای کمک، به دولت کانادا متوسل شد و تقاضا کرد به کانادا بازگردد. او دولت را متهم کرد که اجازه‌ ورود وی به کنسولگری را نداده بود. سازمان دفاع کانادا تحت فشار زیاد مدارکی را افشا کرد که نشان می‌داد عمر خضر اقرار کرده بود تروریست است. در سال 2005، عمر سرانجام به قتل و توطئه متهم شد و همچنان در خلیج گوانتاناموی کوبا ماند.

در سال 2008، عمر که همچنان در اسارت بود اقرار کرد بازجویان ارتش ایالات متحده در افغانستان او را با تجاوز ترسانده بودند و رفتار خشنی با وی داشتند که مجبور شده بود اعترافات کذبی را بر زبان آورد. با وجود این که دولت کانادا از پرونده‌ عمر مطلع بود، در سال 2008، نخست وزیر استفان هارپر تعهد کرد پرونده‌ عمر را با وجود این که تبعه‌ کانادا بود، به دست مقامات آمریکایی بسپارد. پس از این که عمر از زندان آزاد شد، وکلایش اظهار کردند که دولت کانادا مجبور بود عمر را به کانادا بازگرداند زیرا در ویدئویی نشان داده شد که مقامات ارتش کانادا نیز در شکنجه‌ عمر خضر در بندر گونتانامو دست داشته‌اند. عمر تحت شکنجه‌ای قرار گرفته بود که به واسطه‌ آن زندانی را مدام از خواب بیدار می‌کنند و از سلولی به سلولی دیگر می‌برند تا سرانجام اعتراف کند.

سرانجام در سال 2009، قاضی دادگاه فدرال، جیمز اُریلی حکم خود را بر اساس این که دولت کانادا موظف بود دولت آمریکا را تحت فشار قرار دهد تا عمر از خلیج گونتانامو آزاد شود اعلام کرد و به او اجازه داد در کانادا تحت پیگیری قانونی قرار گیرد. قاضی اظهار کرد که حق قانونی عمر این است که به عنوان یک شهروند کانادایی با او رفتار شود. اما در سال 2010، دولت کانادا همچنان تلاشی برای کمک به عمر خضر نکرد و دادگاه وی در خلیج گونتانامو آغاز شد و در این دادگاه او رسماً اقامه‌ دعوی کرد که قتلی مرتکب نشده است. اما کمی بعد، برای این که به زندان کانادا منتقل شود اظهار کرد گناهکار است. بعدها مشخص شد دلیل این که او خود را گناهکار معرفی کرده بود، این بود که به کانادا منتقل شود.

در 29 سپتامبر سال 2012، عمر به کانادا رفت و او را با حداکثر تدابیر امنیتی در زندان نگاه داشتند. در سال 2013، عمر بار دیگر نسبت به اتهامات قبلی، اقامه‌ دعوی کرد و اظهار کرد که او گروهبان آمریکایی را به قتل نرسانده است. در طول دادگاهش در ایالات متحده به دلیل جنایاتی که در جنگ مرتکب شده بود، دادگاه‌های کانادا حکم کردند که عمر می‌تواند مادامی که کمربند الکتریکی‌ای ببندد که مکانش مشخص ‌شود و در کنار وکیلش دنیس ادنی مستقر باشد، به قید وثیقه آزاد شود.

علاوه بر این، در جولای سال 2017، به طرز شگفت‌انگیزی دولت کانادا از عمر به دلیل هر نقشی که مقامات کانادایی ممکن بود در رابطه با شکنجه‌اش داشتند و نیز عدم سعی در حمایت از حقوق شهروندی‌اش در خلیج گونتانامو، عذرخواهی کرد. به عنوان بخشی از دادخواهی‌اش نسبت به خشونتی که به حقوق منشورش اِعمال شده بود، دولت مبلغ 5/10 میلیون دلار به او اعطا کرد. بسیاری از کانادایی‌ها از این عمل دولت رنجیده خاطر شدند و این کار را سیلی‌ای به گوش کانادیی‌ها دانستند که در ارتش خدمت می‌کنند.

در حال حاضر عمر خضر به قید وثیقه آزاد می‌باشد و منتظر دادگاهش در ایالات متحده است.