قوانین مربوط به توهین و افترا

تهمت و افترا
منشور حقوق و آزادی کانادا ضمانت کننده “آزادی اندیشه، عقیده، نظر و بیان، شامل آزادی مطبوعات و دیگر رسانه‌های ارتباطی” می‌باشد ولی حقوقی که توسط این منشور ضمانت می‌شوند، مطلق نیستند.
افترا یا تهمت زدن، اظهارات نادرستی است که توسط شخصی برای خدشه دار کردن آبروی شخص دیگر، گفته یا نوشته می‌شود. این اظهارات می‌تواند درباره یک شخص، کسب و کار، سازمان، گروه، ملت و یا یک محصول باشد که هدف آن آسیب زدن به آبرو و شهرت فرد مربوطه می‌باشد. براساس قانون، افترا زدن چه بصورت شفاهی (Slander) و کتبی (Libel) می‌تواند موضوع و دلیل دادخواهی مدنی باشد. در موارد مربوط به تهمت و افترا، آزادی اندیشه، عقیده و بیان محدود می‌گردد.
اگر بدلیل اظهارات دروغینی که شهرت شما را خدشه‌دار کرده، بخواهید شکایت کنید، احتیاجی به اثبات خسران مالی خود ندارید زیرا قانون فرض می‌کند که بدلیل خدشه دار شدن شهرت و اعتبارتان، دچار ضرر مالی شده‌اید. با این حال ممکن است مجبور باشید ضرر مالی وارد شده ناشی از تهمت‌های شفاهی را اثبات نمایید. موارد محدودی هم وجود دارند که در آنها احتیاجی به اثبات ضرر مالی وجود ندارد مانند وقتی که اظهارات دروغین شفاهی سبب خدشه دار شدن شهرت حرفه‌ای و تجاری شما شده باشد.
اگر از یک روزنامه یا کانال رادیویی یا تلویزیونی شکایت می‌کنید، باید معمولا طی شش هفته پس از فهمیدن اینکه به شما تهمت زده شده، طرف شکایت را از قصد خود آگاه کرده و طی سه ماه دادخواهی خود را آغاز کنید. اگر از شخصی غیر از موارد ذکر شده شکایت می‌کنید، معمولا باید دادخواهی خود را طی دو سال مطرح نمایید. اگر در برابر چنین ادعایی از خود دفاع می‌کنید، چاپ یک عذرخواهی می‌تواند خسارت شما را کاهش دهد.
به منظور موفقیت در دادخواهی، قربانی افترا باید سه موردی که در ادامه مطلب ذکر می‌شود، اثبات نماید. اول اینکه مطلبی که بصورت شفاهی یا کتبی انتشار یافته، افترا آمیز باشد. این بدان معناست که این مطالب باعث کاهش اعتبار مدعی نزد افرادی که از سلامت فکری برخوردارند، می‌شود.
دوم اینکه، باید اثبات گردد که مطالب مذکور مربوط به مدعی می‌باشد. به عبارت دیگر، افرادی که این مطالب را می‌بینند و یا می‌شنوند باید متوجه شوند که این مطالب آبروی فرد مدعی را خدشه دار می‌کند. به دلیل الزامی که در این زمینه وجود دارد، بسیاری از اعضای گروه‌هایی که مورد افترا قرار گرفته اند، نمی‌توانند شکایت خود را اعلام کنند زیرا گروه مورد افترا قرار گرفته و نه تک تک اعضای گروه. تنها در صورتی‌که که مدعی بتواند اثبات کند که بدلیل نقشی که در گروه دارد و یا نوع و ابعاد گروه، قابل شناسایی بوده، دادخواهی او موفقیت آمیز خواهد بود.
سوم اینکه، باید ثابت گردد این اظهارات درباره افراد دیگر و نه فقط شخصی که مورد تهمت قرارگرفته، می‌باشد.
وقتی که سه مورد ذکر شده، اثبات شد، اقدام شما موفقیت آمیز خواهد بود مگر اینکه طرف شکایت دفاعیه‌ای در این زمینه ارائه دهد.

دفاعیات
به طور کلی، اگر یکی از دفاعیات زیر صدق کند، اظهارات آسیب زننده به عنوان افترای کتبی و یا شفاهی درنظر گرفته نخواهد شد:
• فقط در رابطه با شخصی باشد که مورد افترا قرارگرفته.
• اظهارات درست.
• امتیاز مطلق (در رابطه با اظهاراتی مصداق دارد که در دادگاه (به عنوان مدرک) و یا در پارلمان گفته می‌شود.)
• اظهار نظر منصفانه
• اطلاع رسانی مسئولانه نسبت به مسائلی که نفع عموم را در بر دارد.
در حقوق عرفی، اگر چیزی حقیقت داشته باشد، دفاع مطلق محسوب می‌شود. اگر بتوان نشان داد که مطالب افترا آمیز حقیقت دارند، طرف شکایت، مفتری محسوب نخواهد شد حتی اگر قصد او از انتشار این مطالب، آسیب زدن به فرد مدعی باشد. اظهارات خاصی وجود دارد که با درنظر گرفتن امتیاز مطلق برای آنها، مورد محافظت قرار می‌گیرند. مثلا اظهاراتی که در مراحل قانونگذاری یا در دادگاه‌ها مطرح می‌شوند، از امتیاز مطلق بهره می‌برد مانند اظهارات ردو بدل شده بین دو همسر. دلیل حفاظت از این اظهارات این است که در چنین عرصه‌هایی نباید افراد از اظهار نظر آزادانه باز مانده شوند تا مشارکت در آن زمینه خاص بطور کامل و بر اساس حقیقت انجام گیرد.
موارد خاصی وجود دارد که به آنها امتیاز خاص تعلق می‌گیرد یعنی افترا می‌تواند انتشار یابد مادامی که از روی بدخواهی نباشد. بطور کلی، وقتی فردی بر اساس وظیفه قانونی و اخلاقی خود مطالبی را برای کسانی که حق دریافت آن را دارند، انتشار می‌دهد، از این امتیاز خاص بهره می‌برد. گزارش اقدامات عمومی از جمله مواردی است که از این امتیاز برخوردار است.
دفاعیه اظهارنظر منصفانه وقتی مصداق دارد که اظهارات ذکرشده، درباره مسائل مربوط به نفع عموم باشد مانند اظهار نظرات سیاسی، نقد یک کتاب، فیلم و یا حتی یک رستوران.
“اطلاع رسانی مسئولانه نسبت به مسائلی که نفع عموم را در بر دارد” یک دفاعیه ی جدید می‌باشد. این دفاعیه سبب می‌شود تا افرادی که مطالبی را برای نفع عموم انتشار می‌دهند، مفتری محسوب نشوند مادامی که این افراد در رابطه با گزارش مطلب مذکور، بطور مسئولانه تحقیقاتی را انجام داده باشند. به عنوان مثال، باید پیش از انتشار مطالب، به فردی که مورد افترا قرار گرفته، فرصت دهند تا اتهامات وارد شده را پاسخ دهد.
اظهاراتی که با رضایت صریح و یا ضمنی فردی انتشار یابد، مصون از ادعای افترا توسط همان شخص محافظت می‌باشد.

خسارات
اگر ثابت شود شخصی مسئول افترا بوده، جبران خسارت و مجازات برای او درنظر گرفته می‌شود. مجازات وقتی اعمال می‌شود که افترای وارد شده ظالمانه و جدی بوده و خسارت وارد شده برابر با هزاران و یا صدها هزار دلار باشد. همچنین دادگاه ممکن است دستور دهد که فرد مفتری، دیگر مطالب افترا آمیز انتشار ندهد.

افترای سایبری
افترا زدن سایبری اصطلاحی است که اگر شخصی مطلب نادرستی را درباره فرد دیگر در اینترنت، پست یا ایمیل کرده باشد، استفاده می‌شود. این مطلب می‌تواند در تابلوهای پیام رسانی، تابلو اعلانات، وبلاگ‌ها،
اتاق‌های چت، وب سایت‌های شخصی، رسانه‌های اجتماعی، سایت‌های شبکه‌های اجتماعی و دیگر مقالات منتشر شده، درج گردد. اگر بدلیل اظهارات دروغینی که شهرت شما را خدشه دار کرده، بخواهید شکایت کنید، احتیاجی به اثبات ضرر مالی وارد شده به خود را ندارید زیرا قانون فرض می‌کند که بدلیل خدشه‌دار شدن شهرت و اعتبارتان، دچار ضرر مالی شده‌اید.
در رابطه با افترای سایبری، موارد اساسی مندرج در قوانین مربوط به افترا زدن بدون تغییر باقی می‌ماند. افراد و نهادها همچنان مسئول اظهارات تهمت آمیز و دروغینی که منتشر می‌کنند، هستند؛ درست مانند این است که این اظهارات در رسانه‌های چاپی یا وسایل ارتباط جمعی (رادیو و تلویزیون) پخش شده باشد و همان دفاعیات در رابطه با آنها اعمال می‌شود. دادگاه‌ها همچنین نشان داده‌اند که خواهان این نیستند تا اجازه دهند شخص افترا زننده در اینترنت، ادعای ناشناس بودن کند.
در کانادا، دادگاه‌ها نشان داده‌اند که خواهان این هستند تا شخصی را که از اینترنت برای افترا زدن استفاده می‌کند، مسئول قلمداد کنند حتی اگر او خارج از کانادا باشد.
جنبه منفی این موضوع که دادگاه‌های کانادا تمایل دارند مواردی که منشا افترا در خارج از کشور را بوده بررسی کنند این است که اینترنت کار را برای شاکیان آسان‌تر می‌کند تا مساعدترین دادگاه را برای گرفتن حقوق خود جستجو کنند. تفاوت در قانون‌های مربوط به افترا زدن و خسارات درنظر گرفته شده در کانادا، ایالات متحده آمریکا و اروپا، می‌تواند سبب شود که شخصی که ادعا می‌کند مورد تهمت قرارگرفته، درنگ کرده و کشور مناسبی را برای طرح شکایت خود انتخاب کند. درحال حاضر، با استفاده از اینترنت، این شاکیان راحت‌تر می‌توانند برای دریافت حقوق‌شان در هر جای دنیا طرح شکایت کنند.
نگرانی دیگری که با دسترسی گسترده به اینترنت پررنگ می‌شود، مسئله خسارت می‌باشد. سخنان افترا آمیزی که در اینترنت پخش می‌شوند، مسلماً بدلیل مخاطب گسترده و وسیعی که دارند، موجب خسارات هنگفتی می‌شوند. دادگاه‌های کانادا نشان داده اند که حاضر نیستند بدون دلیل و مدرک مناسب، مخاطبان بالقوه اینترنت را در محاسبه میزان خسارات وارده، درنظر گیرند.
دلایل اثبات افترای کتبی و شفاهی معمولا دلایل فنی می‌باشند. از آن گذشته در کشورکانادا، قوانین مربوط به افترا و دفاع در برابر آن، همچنان در حال تکامل است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با پیگیری دادخواهی‌های مربوط به تهمت و افترا، باید در اولین فرصت با یک وکیل مشورت کنید تا مطمئن شوید که مهلت اعلام دعوی خود را از دست نخواهید ندهید.