کلاهبرداری و تدلیس

کلاهبرداری، هم درقوانین مدنی وهم قوانین کیفری کانادا مطرح است. کلاهبرداری درقوانین مدنی به صورت حقیقی Actual، ضمنی یا غیرمستقیم Constructive و یا براساس قوانین موضوعه Statutory مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. «کلاهبرداری حقیقی»، عملی مجرمانه و قصدی با استفاده ازسخنان، رفتار و یا سکوت است که طی آن خاطی آن چه را که باید افشا کند، برملا نمی‌سازد و یا با استفاده از مطالب خلاف واقعیت، طرف مقابل را درمعاملات فریب داده و به او صدمه وارد می‌کند. شخص خسارت دیده‌ای که قربانی عمل متقلبانه می‌شود، می‌تواند طبق قانون و در محاکم مدنی ازکلاهبردار، درخواست خسارت نماید. شخص خسارت دیده هم چنین می‌تواند از اجرای قرارداد منعقده فیمابین صرف نظر و به دلیل کلاهبرداری ازشخص ادعای غرامت کند. اصل حاکم برکلاهبرداری ضمنی یا غیرمستقیم، تحت حمایت قرار دادن افراد آسیب پذیر در ارتباطات ویژه‌است. قربانی در مواردی چون فشار ناروا undue influence ، سؤاستفاده از اعتماد Abuse of confidence و معاملات مغایر با وجدان انسانی Unconscionable bargain یا تقلب درقدرت Fraud on powers می‌تواند از ادامه معامله وانجام شرایط قرارداد سرباز زند و درخواست غرامت نماید. هم چنین قوانین موضوعه گوناگونی در کانادا، کلاهبرداری را در زمینه‌های مختلف فعالیت، تعریف و پیامد وغرامت‌های مربوطه را تعیین کرده‌اند.

زمینه‌های کلاهبرداری
کلاهبرداری، می‌تواند در زمینه‌ها و موضوعات گوناکونی اتفاق بیفتد. برخی از کلاهبرداری‌های رایج در کانادا در امور زیر اتفاق می‌افتد:
امور املاک و مستغلات
سرمایه گذاری
بیمه
روابط، قول و قرار و ازدواج به ویژه ازطریق اینترنت
کلاهبرداری کارکنان از کارفرمایان از جمله دزدی، اختلاس و توطئه
کلاهبرداری از سالمندان، بازنشستگان و قربانیان آسیب پذیر
دزدی هویت و سؤاستفاده از کارت‌های اعتباری
کلاهبرداری مدیران و کارمندان ارشد از شرکت، شامل اختلاس، دزدی، سؤاستفاده ازدارایی وفرصت‌ها
کلاهبرداری از بستانکاران شامل انتقال جعلی
کلاهبرداری‌های امانت داران و متولیان، قیمان و وصیان وسایر افراد حرفه‌ای که مرتکب خیانت در امانت می‌شوند.

کلاهبرداری در قوانین کیفری:
درکانادا، محروم ساختن کسی با استفاده ازنیرنگ و تقلب از چیزی که به او تعلق دارد یا می‌توانست به اوتعلق داشته باشد، کلاهبرداری است. اصل 380 (یک) قانون کیفری کانادا به موضوع کلاهبرداری می‌پردازد. طبق این اصل «هر گاه شخصی با استفاده ازنیرنگ، دروغ یا سایر ابزار حیله گری و… عامه مردم یا شخص خاصی را در مسایل ملکی، پولی یا اسناد تعهد آورو یا هرگونه خدمات فریب دهد، کلاهبردار و مستحق تحمل کیفر است.»

کیفرکلاهبرداری:
افراد متهم به کلاهبرداری می‌توانند به کیفرهای زیر محکوم شوند:
درصورتی که ارزش موضوع کلاهبرداری از 5 هزاردلارتجاوز ننماید، متهم به ارتکاب جرم قابل تعقیب محکوم می‌شود که می‌تواند حداکثرحبس تا دو سال را درپی داشته باشد، یا دادستان می‌تواند جرم را به طوراختصاری مورد رسیدگی قراردهد.
در صورتی که ارزش موضوع کلاهبرداری ازیک میلیون دلار تجاوز نماید، می‌تواند دو سال حبس را درپی داشته باشد.
در صورتی که ارتکاب کلاهبرداری، قیمت بورس، سهام و کالاها یا اقلام عرضه شده برای فروش را در بازار تحت تاثیر قراردهد، متهم به ارتکاب جرم قابل تعقیب، محکوم می‌شود که می‌تواند حبس تا 14 سال را درپی داشته باشد.

عوامل تعیین کننده در میزان محکومیت:
اهمیت، پیچیدگی، مدت یا درجه کلاهبرداری
تاثیر کلاهبرداری بر اقتصاد، نظام مالی یا بازارهای مالی کانادا یا اعتماد سرمایه گذاران بر بازارهای مالی کانادا
کثرت قربانیان جرم
تاثیر بارز جرم بر وضعیت و شرایط اشخاص، سن، سلامت و وضعیت مالی آنان
عدم رعایت مقررات و شرایط مندرج در پروانه یا مجوز مانند موازین حرفه‌ای و رفتاری از طرف مجرم، در صورتی که او عضو انجمن، اتحادیه و صنف خاصی باشد
اختفا، امحا یا عدم افشای مدارک کلاهبرداری ازطرف کلاهبردار